Đại trực tràng và những bệnh nguy hiểm liên quan

Đại trực tràng hay còn gọi là ruột già là đoạn cuối cùng của ống tiêu hóa; nhiệm vụ của đại trực tràng là tiếp nhận và bài biết các thức ăn không tiêu hóa được (phân). Ung thư xuất hiện thường gặp nhất ở trực tràng với 25%.

Trực tràng là một đoạn ruột thẳng ở cuối ruột già, nối giữa đại tràng và ống hậu môn; dài khoảng 11 – 15cm. Đoạn đầu trực tràng có hình sigma, đoạn cuối giãn ra tạo thành bóng trực tràng. Trực tràng khi nhìn nghiêng có hình dạng như dấu chấm hỏi; nằm vòng quanh ruột non, uốn cong theo mặt trước của xương cụt.

Trong cơ thể con người, hệ tiêu hóa; có chức năng thu nhận và xử lý thức ăn thành các chất dinh dưỡng và chất thải. Hệ tiêu hóa bao gồm các cơ quan chính; như: thực quản, dạ dày, đại trực tràng và hậu môn.

Nó đóng vai trò giữ chất thải và tham gia vào quá trình đào thải các chất ra khỏi cơ thể; vì thế đây là một bộ phận vô cùng quan trọng. Có nhiều nguyên nhân khiến chức năng của nó bị ảnh hưởng; dẫn đến xuất hiện nhiều bệnh lý. Chúng ta cùng tìm hiểu một số bệnh thường gặp qua bài viết dưới đây. DiaOcBienHoa rất vui khi đã cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích này.

Vai trò của đại trực tràng

Đại tràng (hay còn gọi là ruột già) là phần dài nhất; nằm ở vị trí gần cuối trong hệ thống tiêu hóa. Trực tràng là một đoạn ruột dài từ 11-15cm; là phần cuối của đại tràng và tiếp giáp với đầu hậu môn. Tùy vào giới tính (cấu tạo của cơ quan sinh dục) mà trực tràng sẽ có sự thay đổi vị trí như sau:

• Ở nữ giới: trực tràng nằm ở khu vực tử cung, âm đạo. Phía trước là cổ tử cung, thân tử cung và vòm âm đạo. Phía sau trực tràng là phần phúc mạc trực tràng gắn với thành sau âm đạo.
• Ở nam giới: trực tràng nằm ở sau bàng quang, ống dẫn tinh; túi tinh và tuyến tiền liệt và nằm ở trung tâm của đáy xương chậu.

Dạ dày co bóp và tiêu hóa thức ăn thành dịch lỏng để đưa qua ruột non, đến đại tràng và cuối cùng là trực tràng. Ruột non sẽ hấp thụ các chất dinh dưỡng đầu tiên, sau đó vi khuẩn có trong đại tràng sẽ tiếp tục phân giải các dịch lỏng còn lại; giúp tách các khoáng chất và vitamin để cơ thể hấp thụ tối đa các chất dinh dưỡng. Những thứ còn dư thừa sẽ được đại tràng giữ lại. Quá trình đại tiện của con người sẽ giúp đẩy các chất thải từ đại tràng xuống đại tràng và ra khỏi cơ thể qua ống hậu môn.

Các bệnh thường gặp

Polyp đại trực tràng

Polyp đại trực tràng là một tổn thương có hình dạng giống một khối u; có cuống hoặc không có cuống; do niêm mạc đại tràng và tổ chức dưới niêm mạc tăng sinh tạo thành. Hầu hết các khối u này đều lành tính, tuy nhiên cũng sẽ có những trường hợp ác tính; hoặc bị biến đổi ác tính nếu không được phát hiện và điều trị triệt để.

Nguyên nhân chính dẫn đến là liên quan đến yếu tố gia đình; hoặc chế độ sinh hoạt không lành mạnh như ăn nhiều thực phẩm dầu mỡ; ít chất xơ, sử dụng nhiều bia rượu, thuốc lá và các chất kích thích.

Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích hay còn gọi là Viêm đại trực tràng co thắt hoặc mãn tính. Đây là tình trạng của đại trực tràng bị ảnh hưởng; gây ra những cảm giác khó chịu cho người bệnh ở đại trực tràng. Bệnh thường xảy ra ở những người có thói quen sinh hoạt không lành mạnh; môi trường làm việc mệt mỏi, căng thẳng; hay lo lắng và thường xuyên bị stress. Những dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích bao gồm:

• Tình trạng phân thay đổi liên tục: táo bón, đi ngoài phân lỏng, phân nát không thành khuôn.
• Đại tiện nhiều lần trong ngày
• Chướng bụng, đầy hơi, cảm giác khó chịu dọc theo khung đại tràng
• Đau bụng âm ỉ ở bụng dưới, đau nhiều hơn sau khi ăn hoặc trước khi đi đại tiện
• Chán ăn, ăn không ngon miệng, cơ thể mệt mỏi, ngủ không ngon giấc, tâm trạng thay đổi thất thường, hay nóng giận
• Dị ứng với một số loại thức ăn nên thường bị đau bụng, đi ngoài sau khi ăn các đồ ăn cay nóng, chua, nhiều dầu mỡ, bia rượu, cà phê,…

Ung thư đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng là một trong những bệnh ung thư nguy hiểm ở đường tiêu hóa; dễ dẫn đến tỉ lệ tử vong. Tuy nhiên, nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm thì bệnh sẽ có tiên lượng tốt; kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân.

Những yếu tố có nguy cơ cao dẫn đến ung thư đại trực tràng bao gồm:

• Bệnh nhân mắc các bệnh về đại trực tràng: Viêm loét đại trực tràng, bệnh Crohn,…
• Bệnh nhân đã từng bị polyp đại trực tràng: số lượng polyp đại trực tràng càng cao thì tỉ lệ ung thư hóa càng cao
• Tiền sử gia đình từng có người mắc ung thư đại trực tràng
• Chế độ ăn uống, sinh hoạt không lành mạnh: ăn nhiều mỡ động vật, ăn ít chất xơ, sử dụng quá nhiều bia rượu, thuốc lá và các chất kích thích.

Triệu chứng thường gặp là rối loạn tiêu hóa; xuất hiện máu trong phân, sụt cân bất thường; đau bụng từng cơn kéo dài thất thường, thiếu máu…

Làm sao để bảo vệ đại trực tràng khỏi những bệnh trên

Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn phòng ngừa ung thư:

• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học: hạn chế ăn thịt đỏ, thức ăn nhiều dầu mỡ, bổ sung thêm nhiều chất xơ vào khẩu phần ăn hàng ngày.
• Duy trì thói quen vận động hàng ngày để tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch cho cơ thể.
• Tầm soát ung thư đại trực tràng là phương pháp tốt nhất để phát hiện sớm bệnh.

Phòng xét nghiệm y khoa Eurolab đang triển khai gói tầm soát ung thư bằng một xét nghiệm máu Epi proColon; có thể lấy máu vào thời điểm bất kỳ trong ngày, không cần thay đổi chế độ ăn uống và điều trị. Xét nghiệm Epi proColon có thể phát hiện được ung thư đại tràng ở tất cả các giai đoạn; kể cả giai đoạn sớm nhất, lấy mẫu máu đơn giản và thuận tiện hơn nhiều so với mẫu phân hay nội soi; mang lại cảm giác thoải mái, dễ chịu cho bệnh nhân.